Ποια είναι η σημασία της πραότητας στις μέρες μας;
Βλέποντας όλα αυτά που ζούμε στην εποχή μας, η λέξη πραότητα τείνει να εξαφανιστεί από το λεξιλόγιο του σύγχρονου ανθρώπου. Είναι μια λέξη και μια έννοια που δεν ακούγεται καθόλου ελκυστική, καθόλου χρήσιμη.
Γιατί να είμαι πράος λέει ο άλλος όταν όλοι γύρω μου με αδικούν; Γιατί να αγωνιστώ να αντιμετωπίζω με πραότητα τη συκοφαντία, την εκμετάλλευση, την πονηριά, το ψέμα; Πως είναι δυνατόν να μην εκνευρίζομαι με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μου, λέει ο άλλος; Και γιατί εγώ να αντιμετωπίζω με ηρεμία τη δολιότητα των ανθρώπων; Βέβαια όλοι αυτοί που τα λένε αυτά, ξεχνούν ότι όλοι οι άνθρωποι λίγο ή πολλοί όχι μόνο πληγώθηκαν αλλά και πλήγωσαν, όχι μόνο αδικήθηκαν αλλά και αδίκησαν. Άλλος λίγο, άλλος περισσότερο. Αυτό ακριβώς είναι που έρχεται να θεραπεύσει ο λόγος του Θεού. Σ’ έναν κόσμο που ζει μέσα στην ταραχή, την ανασφάλεια και τη σύγκρουση του ενός με τον άλλον, έρχεται ο Θεός και κάνει μια άλλη ανώτερη πρόταση στον άνθρωπο που εξακολουθεί να ισχύει και σήμερα. Λέει ο ίδιος ο Κύριος χαρακτηριστικά:
«Έλθετε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, και εγώ θέλω σας αναπαύσει. Άρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς και μάθετε απ’ εμού, διότι πράος είμαι και ταπεινός την καρδίαν, και θέλετε ευρεί ανάπαυσιν εν ταις ψυχαίς υμών· διότι ο ζυγός μου είναι καλός και το φορτίον μου ελαφρόν» Ματθ. ια:28-29.
Η λέξη ‘‘έλθετε’’ είναι η πρόταση του Θεού. Η απόφαση να ανταποκριθώ και να πλησιάσω είναι η απόφαση η δική μου. Τι μας λέει ο Κύριος εδώ; Ότι είναι πράος. Και όχι μόνο πράος αλλά και ταπεινός. Σε ποιους απευθύνει αυτήν την πρόταση; Σ’ αυτούς που είναι εντάξει και δεν έχουν κανένα πρόβλημα; Όχι. Την απευθύνει σ’ αυτούς που η ψυχή τους είναι κουρασμένη και φορτωμένη. Αυτό που μας υπόσχεται αυτός ο πράος και ταπεινός Θεός εάν τον πλησιάσουμε, είναι ανάπαυση στην ψυχή μας. Ποιος αλήθεια δεν έχει ανάγκη στις μέρες μας, αυτές τις δύσκολες εποχές που περνάμε, αυτήν την ανάπαυση; Μια αναφορά του Ησαϊα λέει για την πραότητα:
«Και οι πραείς θέλουσιν επαυξήσει την χαράν αυτών εν Κυρίω, και οι πτωχοί των ανθρώπων θέλουσιν ευφρανθή διά τον Άγιον του Ισραήλ» Ησαϊας κθ:19.
Εδώ βλέπουμε μια σύνδεση της πραότητας με τη χαρά. Τι να το κάνω εγώ εάν ύψωσα τη φωνή μου, εάν χτύπησα δυνατά το χέρι μου στο τραπέζι, εάν αντέδρασα και εγώ με τον ίδιο τρόπο στη συκοφαντία, την πονηριά, το ψέμα κλπ, εάν αντί για χαρά έχω ταραχή και φθόνο μέσα στην καρδιά μου; Τι να το κάνω εάν όλοι μου λένε ότι είχα δίκιο εάν εγώ μέσα μου έχω χάσει την ειρήνη μου; Γιατί να χάσω την χαρά μου όταν ο Κύριος μου υπόσχεται ότι θα την βρω μέσα από τους δρόμους της πραότητας; Για όλους αυτούς τους λόγους, πιστεύω ότι το στοιχείο της πραότητας είναι πολύ σημαντικό για τον σύγχρονο άνθρωπο ο οποίος έβαλε τον Θεό στον περιθώριο της ζωής του. Το φάρμακο για να πάρει ξανά ο Θεός την κεντρική θέση στη ζωή μας είναι η μετάνοια. Η παραδοχή δηλαδή ότι ο δρόμος που διάλεξα δεν με βγάζει πουθενά. Και η αποδοχή ταυτόχρονα και η πίστη ότι ο Χριστός μπορεί να μου αλλάξει τη ζωή συθέμελα. Όταν γίνεται αυτό, τότε ο άνθρωπος διαπιστώνει αλλαγές μέσα του. Βλέπει τον καρπό της πραότητας να ανθίζει, να αυξάνεται και να καρπίζει. Γι’ αυτό το λόγο ο Λόγος του Θεού είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρος από ποτέ. Γιατί πολύ απλά η ζωή χωρίς Χριστό σήμερα ‘‘δεν βγαίνει’’, όπως λένε οι άνθρωποι στις μέρες μας.
Πως εκδηλώνεται η πραότητα στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους;
Είναι αυτονόητο ότι δεν φτάνει να ισχυρίζομαι ότι είμαι πράος. Απεναντίας, η πραότητά μου θα πρέπει να εκδηλώνεται αβίαστα, ανυπόκριτα και αυθεντικά γιατί απλά υπάρχει μέσα μου αυτός ο καρπός τους Αγίου Πνεύματος. Διαφορετικά, αυτό που θα βγαίνει ως συμπεριφορά δεν θα είναι κάτι αυθεντικό, κάτι που το εργάστηκε και το αύξησε ο Θεός μέσα μου. Βέβαια ο λόγος του Θεού έρχεται και λειτουργεί ως πυξίδα που μας δείχνει τον δρόμο αλλά και ως καθρέπτης στον οποίο μπορούμε να στεκόμαστε μπροστά με ειλικρίνεια και να βλέπουμε την κατάστασή μας. Για παράδειγμα ο Ιάκωβος ρωτάει με πολύ σοφία:
«Τις είναι μεταξύ σας σοφός και επιστήμων;» η απάντηση που δίνει είναι: «ας δείξη εκ της καλής διαγωγής τα έργα εαυτού εν πραότητι σοφίας» Ιακ γ:13.
Με άλλα λόγια ο καθένας από εμάς έχει κάθε δικαίωμα να ισχυρίζεται ότι είναι σοφός και γνωρίζει καλά τα πράγματα. Πως όμως αυτό αποδεικνύεται; Αποδεικνύεται από την διαγωγή η οποία έχει μέσα το στοιχείο της πραότητας. Ας δείξει, λέει, με την καλή του διαγωγή τα έργα του με πραότητα που έχει μέσα σοφία. Ο αποδέκτης τώρα μιας τέτοιας διαγωγής καταλαβαίνει πολύ καλά την διαφορά, γιατί την εισπράττει όχι ως λόγια αλλά ως έργα. Και όταν ο άλλος εισπράττει μια τέτοια πραότητα χαίρεται και ευλογείται, γιατί είναι κάτι που λείπει μέσα στον κόσμο σήμερα. Η προτροπή επίσης του απ. Παύλου προς τον Τίτο είναι να υπενθυμίζει στους πιστούς:
«...να μη βλασφημώσι μηδένα, να ήναι άμαχοι, συμβιβαστικοί, να δεικνύωσι προς πάντας ανθρώπους πάσαν πραότητα» Τιτ. γ:1-2.
Σ’ έναν κόσμο που οι μισοί σχεδόν βρίζουν και εξουθενούν τους άλλους μισούς, αλλά και το αντίστροφο, πως ακούγεται άραγε η προτροπή του Παύλου όταν λέει να μην βλασφημείτε κανέναν, να είστε άμαχοι, να είστε συμβιβαστικοί; Άραγε πόσο διατεθειμένοι είμαστε να μην συγκρουόμαστε με αυτόν που μας έβλαψε και μας ενοχλεί; Πόσο έτοιμοι είμαστε να κάνουμε συμβιβασμούς και υποχωρήσεις μέσα σε ένα τόσο σκληρό περιβάλλον που ζούμε, όπου βλέπουμε συνεχώς γύρω μας εχθρούς; Κόντρα σ’ αυτήν την πραγματικότητα, έρχεται ο λόγος του Θεού και μας λέει: δείξτε σε όλους τους ανθρώπους την πραότητα που ο Θεός καρποφόρησε μέσα σας. Ο απ. Παύλος στους Εφεσίους, λέει:
«Σας παρακαλώ λοιπόν εγώ ο δέσμιος εν Κυρίω να περιπατήσητε αξίως της προσκλήσεως, καθ’ ην προσεκλήθητε, μετά πάσης ταπεινοφροσύνης και πραότητος, μετά μακροθυμίας, υποφέροντες αλλήλους εν αγάπη» Εφες δ:1-2.
Τι ωραίο πνεύμα που έχει ο Παύλος εδώ! Δεν επιβάλλει, δεν απειλεί, δεν μιλάει επιτακτικά. Απεναντίας παρακαλεί τους πιστούς να περπατήσουν αντάξια της κλήσης τους. Πως μπορεί να γίνει αυτό; Με το να κατανοήσουν βαθιά ποιος είναι αυτός που τους προσκάλεσε. Η βαθιά αυτή κατανόηση και επίγνωση, οδηγεί τον άνθρωπο να περπατά με ταπεινοφροσύνη και πραότητα, γιατί αυτά είναι τα στοιχεία Αυτού που του έδωσε την πρόσκληση, που είναι ο Κύριός μας ο Ιησούς Χριστός. Η κατανόηση αυτή τον κάνει επίσης να μακροθυμεί και να υποφέρει τους άλλους με αγάπη, γιατί ακριβώς αυτό είναι που έκανε ο Ιησούς και στην δική του τη ζωή. Η κατανόηση αυτή είναι τελικά που οδηγεί τον άνθρωπο σε μια γνωριμία που έχει σχέση με την αιώνια ζωή. Το λέει άλλωστε ο ίδιος ο Χριστός:
«Αύτη δε είναι η αιώνιος ζωή, το να γνωρίζωσι σε τον μόνον αληθινόν Θεόν και τον οποίον απέστειλας Ιησούν Χριστόν» Ιωαν ιζ:3.
Λευτέρης Τοπάλογλου
Κοζάνη
