Κλείνοντας τη σειρά των άρθρων μας με θέμα το θαύμα του ανθρώπινου οργανισμού, θα θέλαμε να ρίξουμε λίγο περισσότερο φως σε μια ακόμη ιδιότητα των ζωντανών οργανισμών που πολλές φορές περνάει απαρατήρητη αλλά είναι καθοριστική για την επιβίωσή τους, και είναι η ομοιόσταση.
Η ομοιόσταση είναι η ικανότητα ενός οργανισμού να διατηρεί σχετικά σταθερές τις συνθήκες στο εσωτερικό του, ανεξάρτητα από τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος. Αυτό επιτυγχάνεται με μια σειρά μηχανισμών μέσω των οποίων ρυθμίζεται η θερμοκρασία του σώματος, η οξύτητα (δηλ. το pH) του αίματος, η συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα κ.ά.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για τη διατήρηση της θερμοκρασίας υπάρχουν στο δέρμα ειδικοί θερμοϋποδοχείς (αισθητήρες θερμοκρασίας) που ενημερώνουν τον εγκέφαλο για τις μεταβολές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, και εκείνος ενεργοποιεί τους κατάλληλους μηχανισμούς. Για παράδειγμα, σε μια πολύ ζεστή ημέρα η κυκλοφορία του αίματος μεταβάλλεται ώστε μεγαλύτερη ποσότητα αίματος να ρέει από το θερμό εσωτερικό του σώματος προς τις εξωτερικές επιφάνειες. Ταυτόχρονα οι ιδρωτοποιοί αδένες εκκρίνουν μεγαλύτερη ποσότητα ιδρώτα ο οποίος καθώς εξατμίζεται ψύχει το δέρμα με αποτέλεσμα τη μείωση της θερμοκρασίας του αίματος που κυκλοφορεί στα διεσταλμένα αιμοφόρα αγγεία και το οποίο επιστρέφει ξανά στο εσωτερικό του οργανισμού αποτρέποντας την αύξηση της σωματικής θερμοκρασίας. Μηχανισμοί αντίστροφης δράσης τείνουν να διατηρήσουν επίσης σταθερή τη σωματική θερμοκρασία κατά τις ψυχρές ημέρες.
Εκτός όμως από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, η ομαλή λειτουργία του οργανισμού δύναται να διαταραχθεί από εξωτερικούς εισβολείς (ιούς, βακτήρια) που προκαλούν ασθένειες. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναλαμβάνει δράση το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού το οποίο έχει ρόλο αφενός αποτρεπτικό και αφετέρου αμυντικό-καταστρεπτικό για τους μικροοργανισμούς-εισβολείς.
Πολύ συνοπτικά αναφέρουμε ότι παράγοντες όπως η βλέννα, το σμήγμα, το σάλιο, ο ιδρώτας κ.ά. παίζουν αποτρεπτικό ρόλο εμποδίζοντας την είσοδο παθογόνων μικροοργανισμών. Αν παρόλα αυτά κάποιος εισβολέας καταφέρει να εισέλθει, ενεργοποιούνται μηχανισμοί όπως η φλεγμονή και ο πυρετός με σκοπό η διευρυμένη κυκλοφορία του αίματος και η άνοδος της θερμοκρασίας να δημιουργήσουν δυσμενές περιβάλλον για τα μικρόβια. Όσα αναφέραμε μέχρι εδώ αποτελούν τους λεγόμενους μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας, δηλαδή που παρέχουν προστασία γενικώς έναντι κάθε εισβολέα.
Ακόμη περισσότερο θαυμαστοί είναι οι λεγόμενοι μηχανισμοί ειδικής άμυνας οι οποίοι βασίζονται στη δράση κυρίως διαφόρων ομάδων λεμφοκυττάρων. Οι μηχανισμοί αυτοί αναγνωρίζουν το αίτιο της νόσησης (αντιγόνο) κατά εξειδικευμένο τρόπο, οδηγώντας στην παραγωγή εξειδικευμένων πρωτεϊνών, των γνωστών μας αντισωμάτων. Κάθε αντίσωμα κατασκευάζεται για να αναγνωρίζει και να καταστρέφει ένα συγκεκριμένο αντιγόνο. Η δράση κάθε αντισώματος έναντι ενός συγκεκριμένου αντιγόνου είναι τόσο εξατομικευμένη ώστε παρομοιάζεται με τη σχέση κλειδιού-κλειδαριάς. Επιπλέον με τα αντισώματα δημιουργείται «μνήμη», δηλαδή όταν ο οργανισμός έλθει εκ νέου σε επαφή με το ίδιο αντιγόνο, τότε πολύ γρήγορα παράγεται πλήθος αντισωμάτων εξουδετερώνοντας άμεσα τον εισβολέα, πολλές φορές ακόμη και πριν προλάβουν να εμφανιστούν συμπτώματα νόσησης.
Πιστεύουμε ότι για τον κάθε ειλικρινή αναγνώστη θα πρέπει να θεωρηθεί ευνόητο ότι η διερεύνηση και η προσπάθεια κατανόησης όλων αυτών των μηχανισμών από τη σύγχρονη ιατρική, εδραιώνουν δύο τουλάχιστον παραδοχές:
- οι μηχανισμοί αυτοί εμπεριέχουν μια προσδιορισμένη πολυπλοκότητα που παραπέμπει σε νοήμονα σχεδιασμό και
- η έρευνα θα πρέπει να επεκταθεί και στο ποιο είναι Εκείνο το Πρόσωπο που υλοποίησε όλα αυτά και τι σχέση μπορώ εγώ προσωπικά να έχω μαζί του.
Σε όσους αναγνώστες μας θελήσουν να μπουν σε αυτή την ευλογημένη αναζήτηση, συστήνουμε δύο εφόδια: το όνομα του Ιησού Χριστού και την Αγία Γραφή που είναι ο Λόγος του Θεού.
«επειδή δι’ Αυτού εκτίσθησαν τα πάντα, τα εν τοις ουρανοίς και τα επί της γης, τα ορατά και τα αόρατα […] τα πάντα δι’ Αυτού και εις Αυτόν εκτίσθησαν· και Αυτός είναι προ πάντων, και τα πάντα συντηρούνται δι’ Αυτού» (Κολοσσαείς γ΄ 16-17)
H ομάδα «Χριστιανισμός και Επιστήμη»
www.christianity-science.gr
