«Έλθετε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, και εγώ θέλω σας αναπαύσει. Άρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς και μάθετε απ’ εμού, διότι πράος είμαι και ταπεινός την καρδίαν, και θέλετε ευρεί ανάπαυσιν εν ταις ψυχαίς υμών· διότι ο ζυγός μου είναι καλός και το φορτίον μου ελαφρόν.» Κατά Ματθαίον ια΄ 28-30
«Έλθετε προς με,...»
Το «έλθετε» είναι μια λέξη που παραπέμπει σε μια πρόσκληση. Σε ένα κάλεσμα, να μετακινηθώ από το σημείο που βρίσκομαι προς ένα άλλο σημείο. Το κάλεσμα αυτό αφήνει ανοιχτή στον άνθρωπο την προοπτική της κίνησης. Η φράση λοιπόν «έλθετε προς…» δεν δείχνει μια ακινησία. Το αντίθετο. Είναι μια πρόταση που με καλεί να σηκωθώ από τη θέση που βρίσκομαι και να πάρω μια συγκεκριμένη κατεύθυνση γιατί κάποιος μου το ζητάει. Μου το προτείνει μάλιστα με γλυκό τρόπο. Δεν μου το επιβάλλει. Και ποια είναι η κατεύθυνση, αυτό το «προς»;
Είναι ένας τόπος όπου όλα είναι ωραία; είναι μια καλή θεωρία, μια ενδιαφέρουσα φιλοσοφία; Τίποτε από όλα αυτά. Έλθετε προς εμένα λέει εδώ ο Κύριος. Δεν συστήνει δηλαδή μια θεολογία αλλά ένα ΠΡΟΣΩΠΟ! Η θεολογία, όσο καλή και αν είναι, έχει τον κίνδυνο να οδηγήσει τον άνθρωπο σε ένα κλείσιμο.
Παράδειγμα: Μπορεί να έχω την αυταρέσκεια ότι έχω τη σωστή θεολογία. Αυτή η αντίληψη μπορεί να με οδηγήσει σε έπαρση και ένα αίσθημα υπεροχής έναντι των άλλων, το οποίο οδηγεί αναπόφευκτα σε έναν περιορισμό. Αντίθετα, όταν η μετακίνησή μου έχει κατεύθυνση ένα πρόσωπο τότε αυτό ανοίγει την προοπτική μιας γνωριμίας. Μιας γνωριμίας που οδηγεί σε μια σχέση. Αυτό από μόνο του είναι ένα άνοιγμα. Ο άνθρωπος που ανταποκρίνεται σ’ αυτό το «έλθετε προς εμέ» του Κυρίου, είναι τελικά αυτός που αποφασίζει να φύγει από την υποτιθέμενη αυτάρκειά του, τη σιγουριά του, ή ακόμη και από το πείσμα του, και αποφασίζει να ανοίξει καινούργιες προοπτικές στη ζωή του που πιθανά τον ξεβολεύουν.
Πόσο αλήθεια δύσκολο είναι να φύγει ο άνθρωπος από τον μονόλογο με τον εαυτό του και να μπει σε έναν διάλογο, σε μια ζωντανή σχέση με ένα ζωντανό πρόσωπο που είναι ο αναστημένος Χριστός!
«…πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι,…»
Η λέξη «πάντες» δείχνει ότι ο Κύριος δεν αποκλείει κανέναν από την πρόσκληση. Δεν αφήνει κανέναν απ’ έξω. Το ερώτημα βέβαια που προκύπτει είναι: Φτάνει να είναι κουρασμένος και φορτωμένος; Όχι δεν φτάνει. Χρειάζεται και να το παραδεχτεί ότι είναι κουρασμένος και φορτωμένος. Και αυτό δεν είναι καθόλου αυτονόητο. Πολλοί άνθρωποι ενώ είναι βασανισμένοι και πραγματικά ταλαιπωρημένοι, αρνούνται να το παραδεχτούν. Αρνούνται να ταπεινωθούν και να παραδεχτούν ότι «δι’ όλης της νυκτός κοπιάσαντες δεν επιάσαμεν ουδέν». Και πολύ περισσότερο δυσκολεύονται να πουν «αλλ’ όμως επί τω λόγω σου θέλω ρίψει το δίκτυον» (Λουκ ε:5). Γιατί; Γιατί μπαίνει ο εγωϊσμός στη μέση. Μπαίνει ο άνθρωπος ο νάρκισσος που αρνείται να παραδεχτεί ότι απέτυχε.
Ο Κύριος λοιπόν εδώ απευθύνεται σε όλους τους κουρασμένους χωρίς να τους φιλτράρει. Δεν καλεί μόνο τους κουρασμένους που είναι ευσεβείς, αυτούς που έχουν καλά έργα, αυτούς που πέτυχαν σπουδαία πράγματα και τώρα είναι κουρασμένοι. Καλεί πάντες τους κοπιώντες και πεφορτισμένους. Και τους ασεβείς και τους κακούς και τους ασήμαντους και τους αποτυχημένους και τους απελπισμένους και αυτούς που τα έκαναν θάλασσα. Τους πάντες.
«…και εγώ θέλω σας αναπαύσει.»
Και τι λέει σ’ όλους αυτούς; Εγώ θα σας αναπαύσω. Η ιδέα και μόνο της ψυχικής ανάπαυσης του ανθρώπου, δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ελκυστική, όσο είναι στις μέρες που ζούμε. Στις μέρες της πανδημίας, του φόβου, του άγχους και της ανασφάλειας. Στις μέρες αυτές όπου οι κοινές πηγές νοήματος για τον σύγχρονο άνθρωπο έχουν χαθεί και όλα μοιάζουν να είναι μετέωρα πάνω από ένα κενό. Στις μέρες που οι άνθρωποι φαίνονται τόσο κουρασμένοι από τις ανθρώπινες σχέσεις και από τις προσπάθειες να εξοντώσουν ο ένας τον άλλον. Ε, λοιπόν, στις μέρες αυτές, αυτό το μήνυμα του ευαγγελίου και η υπόσχεση του Χριστού για ανάπαυση, είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.
«Άρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς…»
Η λέξη «άρατε» σημαίνει σηκώστε. Βάλτε στον ώμο σας έναν ζυγό. Σηκώστε ένα βάρος. Παράξενο δεν είναι αυτό; Αυτό που λέει η λογική είναι ότι αν θέλω να αναπαυθώ δεν σηκώνω βάρη. Το αντίθετο. Κάθομαι και ξεκουράζομαι και απλά βλέπω τους άλλους να σηκώνουν τα βάρη. Η αλήθεια είναι ότι ο Ιησούς είπε και άλλες φορές πράγματα που δεν εξηγούνται εύκολα με την κυρίαρχη ανθρώπινη λογική. Παράδειγμα: «Διότι όστις θέλει να σώση την ζωήν αυτού, θέλει απολέσει αυτήν» (Ματθ. ις:25). Τι μπορούμε να πούμε εδώ ότι τα λόγια του Χριστού είναι παράλογα; Όχι τα λόγια του Θεού δεν είναι παράλογα αλλά υπέρλογα. Ξεπερνούν την ανθρώπινη λογική. Άλλωστε ποια ‘‘λογική’’ έχει η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο; Καμία. Ο Θεός εξακολουθεί να μας αγαπάει υπέρλογα παρόλο που δεν το αξίζουμε. Εδώ λοιπόν ο Κύριος με τη λέξη «άρατε» μας συστήνει μια συνταγή, ένα φάρμακο. Εάν θέλω λοιπόν να αναπαυθεί η ψυχή μου, ο δρόμος είναι να μάθω να σηκώνω το βάρος του άλλου, να αναλαμβάνω την ευθύνη όπως ο Χριστός την ανέλαβε, να μπαίνω κάτω από την υπηρεσία του άλλου όπως πρώτος έδειξε ο Κύριος, κάτω από έναν ζυγό που σημαίνει σύνδεση με τον Χριστό αλλά και με τον άλλον.
«…και μάθετε απ’ εμού,…»
Μάθετε. Πόσο διατεθειμένος είμαι να μάθω; Η πρώτη προϋπόθεση για να μάθει κανείς είναι να παραδεχθεί ότι δεν γνωρίζει. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο γιατί ξυπνάει μέσα ο σαρκικός άνθρωπος που λέει ‘‘εγώ δεν ξέρω;’’. Η δεύτερη προϋπόθεση είναι να ακούει χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς κλειδωμένες σκέψεις. Να ακούει με τα πνευματικά αυτιά ανοικτά. Είναι εύκολο αυτό; Καθόλου. Αρκεί να θυμηθούμε το περιστατικό με τον Πέτρο με το όραμα, όπου ο ίδιος ο Κύριος του φανερώνει ένα μεγάλο σεντόνι με όλα τα ζώα και τα πτηνά και του λέει, «Σηκωθείς, Πέτρε, σφάξον και φάγε». Και τι απαντά ο Πέτρος; «Μη γένοιτο, Κύριε· διότι ουδέποτε έφαγον ουδέν βέβηλον ή ακάθαρτον» (Πράξ. 1:13,14). Αντιστέκεται δηλαδή δύο φορές στον ίδιο τον Κύριο, μη μπορώντας να κατανοήσει αυτό που του λέει. Αντιστέκεται μάλιστα επικαλούμενος τον λόγο του Θεού, παραβλέποντας ότι αυτός που του το λέει είναι ο ζωντανός Θεός Λόγος. Όταν όμως αφήνει τον Κύριο να τον διδάξει, όλα αλλάζουν. Έχει σημασία επίσης να δούμε ότι το «μάθετε» που λέει ο Κύριος δεν είναι ‘‘μάθετε γενικά’’ αλλά «μάθετε απ’ εμού». Να μάθουμε από Εκείνον. Να γίνουμε διδακτοί Θεού, διδακτοί Πνεύματος Αγίου.
«…διότι πράος είμαι και ταπεινός την καρδίαν,…»
Και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του προσώπου που μας λέει, «έλθετε», «άρατε», «μάθετε»;. Είναι πράος και ταπεινός. Αυτά είναι τα γλυκά χαρακτηριστικά του Κυρίου. Εάν ο άνθρωπος δεν τα γνωρίσει και δεν τα γευτεί αυτά τα χαρακτηριστικά του Κυρίου, δεν μπορεί να σηκώσει τον ζυγό και να υπηρετεί κάποιον άλλον. Εάν ο άνθρωπος δεν ζήσει αυτόν τον Θείο έρωτα της σχέσης με έναν πράο και ταπεινό Κύριο που υπηρετεί και θυσιάζεται για τον άλλον από αγάπη για τον αμαρτωλό δεν μπορεί να πάψει να ζει για τον εαυτό του και να νομίζει ότι αυτός είναι το κέντρο του κόσμου. Ο Θεός αντίθετα, δεν έχει αγάπη αλλά είναι αγάπη. Η αγάπη είναι ο τρόπος που ο Θεός υπάρχει και ο Θεός υπάρχει γιατί αγαπά. Επειδή λοιπόν η φύση του Θεού είναι να αγαπάει δίχως όρους και δίχως τη δική μας λογική, έρχεται και βάζει το ίδιο πνεύμα και στα παιδιά Του. Στα παιδιά Του που θέλουν εν ελευθερία πάντοτε να ανταποκριθούν στο «έλθετε», στο «άρατε», στο «μάθετε».
«…και θέλετε ευρεί ανάπαυσιν εν ταις ψυχαίς υμών·…»
Όταν λοιπόν προηγείται με πίστη η ανταπόκριση του ανθρώπου στο κάλεσμα του Θεού τότε έρχεται το «και θέλετε ευρεί ανάπαυσιν εν ταις ψυχαίς υμών»
«…διότι ο ζυγός μου είναι καλός και το φορτίον μου ελαφρόν.»
Τότε αρχίζει να γεύεται ο άνθρωπος ότι τελικά ο ζυγός του Κυρίου είναι καλός. Καταλαβαίνει ότι τελικά το φορτίο δεν ήταν τόσο βαρύ όσο φαίνονταν. Διαπιστώνει ότι αυτό το άνοιγμα προς τον άλλον, και το γκρέμισμα του θωρακισμένου ΕΓΩ, έφερε ευλογημένα αποτελέσματα. Έφερε χαρά, άνοιξε προοπτικές και ευλογημένους ορίζοντες μπροστά από τον άνθρωπο.
Λευτέρης Τοπάλογλου
Κοζάνη
